T72 M1


Dane techniczne

Załoga: 3 osoby.
Masa bojowa: 41000 kg.
Współczynnik mocy: 14,0 kW/t.
Nacisk jednostkowy na grunt: 0,082 MPa.
Długość z armatą: 9530 mm.
Długość kadłuba: 6670 mm.
Szerokość: 3460 mm.
Wysokość: 2190 mm.
Prześwit przód/tył: 470/470 mm.
Prędkość max: 60 km/h.
Zapas paliwa: 1400 dm3.
Zasięg: 500 km.
Podjazd: 60%.
Przechył boczny: 40%.
Ściana pionowa: 0,8 m.
Bród bez przygotowania: 1,2 m.
Szerokość rowu: 2,8 m.
Silnik: w początkowych wersjach W 46 dwunastocylindrowy w układzie V o zapłonie samoczynnym doładowany mechaniczną sprężarką i chłodzony cieczą osiągający moc 574 kW (763 KM) przy 200 obrotów/min, w T72B i późniejszych wersjach silnik W 84 o mocy 618 kW (825 KM).
Układ napędowy: mechaniczny, siedem biegów do przodu i jeden do tyłu.
Zawieszenie: wałki skrętne, dwanaście kół nośnych, koła napędowe z tyłu, napinające z przodu.
Uzbrojenie (amunicja): armata 2A26 M2 gładkolufowa kalibru 125 mm (39 sztuk), w późniejszych wersjach montowano armaty 2A46 i 2A46 M1, sprzężony karabin maszynowy kalibru 7,62 mm (3000 sztuk), karabin przeciwlotniczy NSWT kalibru 12,7 mm (500 sztuk), w wersji T72S przeciwpancerne kierowane pociski wystrzeliwane z armaty kompleksu 9 K 120 SWIR (6 sztuk).


Opis

T72 rosyjski czołg podstawowy opracowany na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Konstrukcję opracowało biuro w Niżnym Tagile.
Kadłub czołgu wykonano spawając płyty pancerne. W przedniej części kadłuba zastosowano pancerz warstwowy. Wierzę czołgu wykonano jako odlew.
W kadłubie pojazdu można wyróżnić trzy przedziały: z przodu kadłuba kierowania, za nim bojowy przykryty obrotową wierzą oraz ostatni napędowy. Załoga czołgu jest trzyosobowa: kierowca, dowódca i działonowy. Kierowca swoje stanowisko ma w osi wozu w przedziale kierowania. Po obu jego stronach znajdują się zbiorniki paliwa. Do zajmowania miejsca służy unoszony i przekręcany na prawo właz. Kierowca do obserwacji dysponuje jednym peryskopem oznaczonym TNPO 168 W, w czasie nocy wymienia się go na noktowizor aktywny TWNE 4 E. Pozostali członkowie załogi swoje stanowiska mają w obrotowej wierzy: dowódca po prawej stronie, działonowy po lewej. Dowódca do obserwacji wykorzystuje związany z obrotową wieżyczką, dzienno-nocny przyrząd TKN 3 oraz dwa peryskopy. Stanowisko działonowego wyposażono w dzienny celownik TPD 2, nocny TPN 1 49 23 oraz dalmierz stereoskopowy. Do obserwacji nocnej załoga wykorzystuje przyrządy bazujące na noktowizji aktywnej.
Uzbrojenie czołgu T72 stanowi gładkolufowa armata 2A26 M2 kalibru 125 mm wyposażona w osłonę termoizolacyjną i przedmuchiwacz lufy. Armata jest ładowana przez zmechanizowany układ zasilania z szybkostrzelnością wynoszącą 7-10 strz/min. Magazyn amunicji (22 sztuki) znajduje się pod podłoga wieży. Stąd specjalny mechanizm pobiera naboje i dosyła do komory nabojowej. Łuski są automatycznie usuwane na zewnątrz wozu przez specjalny luk. W razie awarii układu zasilania armaty możliwe jest ręczne ładowanie pocisków przez załogę. Zapas amunicji T72 wynosi 39 sztuk. Dodatkowe uzbrojenie stanowi sprzęgnięty z armatą karabin maszynowy kalibru 7,62 mm z zapasem 300 sztuk amunicji, wyrzutnie granatów dymnych (12 sztuk) oraz przeciwlotniczy karabin maszynowy kalibru 12,7 mm. Karabin przeciwlotniczy jest montowany na włazie dowódcy i obsługiwany przez niego na zewnątrz wozu. Zapas amunicji wynosi 500 sztuk. Główne uzbrojenie wozu jest stabilizowane w dwóch płaszczyznach.
Napęd czołgu T72 zapewnia umieszczona w tyle kadłuba w przedziale silnikowym jednostka napędowa oznaczona W 46. Jest to silnik dwunastocylindrowy, w układzie V, o zapłonie samoczynnym, doładowany mechaniczną sprężarką i chłodzony cieczą. Osiąga moc 574 kW (763 KM) przy 200 obrotów/min. Współczynnik mocy jednostkowej wynosi 14,0 kW/t. W górnej płycie przedziału silnikowego wykonano żaluzje pod którymi umieszczono chłodnice silnika i układu olejowego. Układ przeniesienia napędu składa się z przekładni wstępnej (zwiększającej obroty), dwóch planetarnych skrzyń biegów i przekładni bocznych. Kierowca dysponuje siedmioma biegami do przodu i jednym wstecznym. Skręt czołgu realizuje się poprzez włączenie niższego biegu w skrzyni po stronie pozostającej. Skrzynie biegów są sterowane za pomocą układu hydraulicznego.
Układ jezdny czołgu T72 składa się z dwunastu kół nośnych z bandażami gumowymi. Koła są zawieszone na wałkach skrętnych. Z wahaczami pierwszych, drugich i ostatnich kół nośnych współpracują amortyzatory hydrauliczne. Koła napędowe z tyłu kadłuba, napinające z przodu. Regulacja napięcia gąsienic jest dokonywana na zewnątrz wozu za pomocą przekładni mechanicznych. Z każdej strony wozu znajdują się trzy rolki służące do podtrzymywania górnych gałęzi gąsienic.
Czołg T72 wyposażono w układ ochrony przed bronią masowego rażenia i układ przeciwpożarowy. Wóz przystosowano do pokonywania głębokich przeszkód wodnych po dnie. W tym celu na włazie dowódcy montuje się specjalną rurę doprowadzającą powietrze oraz otwiera przegrodę pancerną pomiędzy przedziałami bojowymi i silnikowymi w celu dostarczenia powietrza do układu napędowego. Kierowca podczas pokonywania przeszkody wodnej, aby zachować odpowiedni kierunek jazdy, używa żyroskopu.
W okresie produkcji czołgu T72 powstało wiele wersji tego wozu:
- T72A: zastosowano nowy celownik działonowego TPD K1 z dalmierzem laserowym, nowa armata 2A46, boczne fartuchy oraz zmodernizowane przyrządy obserwacji nocnej opartej na noktowizji aktywnej. Czołgi z pancerzem reaktywnym oznaczono T72AW, wersja dowódcza T72AK;
- T72M: ze wzmocnionym pancerzem przedniej części wieży. Była to wersja przeznaczona do sprzedaży do innych państw oraz produkcji licencyjnej;
- T72B: wzmocniono opancerzenie czołgu: w przedniej części kadłuba dodano płytę stalową grubości 16 mm oraz nowa, odlewana wieża z pancerzem z rdzeniem piaskowym wewnątrz odlewu, dodano wykładzinę antyradiacyjną, nowe granaty dymne kompleksu TUCZA, nowy silnik W 84 o mocy 618 kW (825 KM), wzmocniono zawieszenie. Budowano też wersję dowódczą oznaczoną T72BK;
- T72S: (oznaczane też T72MS lub T72M 1M) zastosowano nową armatę 2A46 M1, zastosowano system wystrzeliwanych z armaty przeciwpancernych pocisków kierowanych kompleksu 9 K 120 SWIR (zasięg ppk 5000 m, przebijalność 750 mm jednorodnej płyty pancernej, dwie głowice kumulacyjne, czas dolotu na maksymalną odległość 8 s, masa pocisku 17,2 kg), zamontowano nowy układ stabilizacji armaty, nowe przyrządy obserwacyjno-celownicze działonowego, wzmocnione zawieszenie.
Na bazie elementów czołgu T72 opracowano pojazdy pomocnicze:
- MTU72 most samobieżny, umożliwia przekraczanie przeszkód o szerokości 20 m pojazdom o masie do 60 t;
- BREM1, BREM2 wozy zabezpieczenia technicznego;
- IMR opancerzony wóz saperski.
Czołgi T72 produkowano na licencji w Polsce, Jugosławii, Czechosłowacji oraz Indiach. W krajach tych powstały też modernizacje wozu. W Jugosławii już w latach 82-83 opracowano pojazd M84 później M84A, w Polsce powstał PT91, na Słowacji T72 MODERNA, na Ukrainie powstał T72 BANAN.
Wozy T72 są używane w wielu państwach (liczba sztuk w 1996 roku): Algieria (300), Bułgaria (300), Czechy (550), Finlandia (170), Indie (1400), Irak (300), Iran (150), Libia (150), Polska, Rosja (9000), Rumunia, Słowacja (270), Słowenia, Syria (1500), Węgry (125). Wojsko Polskie czołg przyjęło na wyposażenie w 1978 r. Początkowo były to wozy sprowadzane z ZSRR, później podjęto produkcje licencyjną. Polskie biura konstrukcyjne opracowały modernizacje T72 oznaczoną PT91 TWARDY. Obecnie na stanie jest 762 sztuki T72M oraz 116 PT91.
Czołg T72 w armii ZSRR zastąpił T64. Wóz powtarza koncepcje konstrukcyjne swojego poprzednika. Prace nad T72 rozpoczęto prawie równolegle z wprowadzaniem T64 do jednostek bojowych. Było to spowodowane kłopotami z produkcją i użytkowaniem T64 który zawierał wiele nowatorskich i skomplikowanych podzespołów (np. silnik). T72 przejął wiele wad swego poprzednika. Jest bardzo wrażliwy na wybuchy min przeciwdennych (magazyn amunicji w podłodze w razie wybuchu miny może eksplodować kompletnie niszcząc czołg), kierowca ma złą widoczność ze swego stanowiska co utrudnia mu jazdę (dysponuje do obserwacji tylko jednym peryskopem o wąskim polu widzenia). Dużą wadą czołgu był przestarzały układ napędowy (silnik wywodził się z jednostki napędowej czołgu T34). Początkowo T72 miał być wozem przejściowym do czas opracowania nowej konstrukcji. Jednak tak się nie stało i T72 stał się podstawowym czołgiem rosyjskich sił pancernych i armii państw Układu Warszawskiego.


Zdjęcia










Wejdź na forum Wejdź na stronę Armed Assault Center PL