Dane techniczne

Napęd: dwa turbinowe silniki Izotowa TW3-117 o mocy 2225 KM.
Długość z wirnikami: 21,35 m.
Średnica wirnika nośnego: 17,30 m.
Długość kadłuba: 17,51 m.
Wysokość mierzona do wierzchołka głowicy wirnika: 3,97 m.
Masa własna: 8340 kg.
Masa startowa max: 14500 kg.
Prędkość max: 335 km/h.
Prędkość przelotowa: 270 km/h.
Prędkość wznoszenia: 750 m/s.
Pułap max: 4500-5000 m.
Zasięg normalny: 595 km.
Zasięg z dodatkowymi zbiornikami: 1125 km.

Opis

Powstanie śmigłowca Mi-24 było wynikiem realizacji radzieckiej taktyki ofensywnej, gdzie silnie uzbrojone śmigłowce szturmowe miały pełnić rolę "mobilnego taranu" otwierającego drogę jednostkom pancernym i zmechanizowanym. Rosjanie jednak, w przeciwieństwie do Amerykanów, nie wyznaczają śmigłowcom szturmowym jedynie zadania zwalczania wrogich czołgów oraz wsparcia ogniowego desantu, ale również np. bombardowania.
W połowie lat sześćdziesiątych przystąpiono do opracowywania specjalistycznego śmigłowca bojowego. Prototyp Mi-24 stanowił rozwinięcie koncepcji śmigłowca Mi-8 podobnie jak AH-1 "Cobra" wywodził się konstrukcyjnie od UH-1. Zastosowano podobny układ napędowy lecz zmniejszono wymiary śmigłowca. Mimo tego śmigłowiec i tak pozostał olbrzymi i w związku z tym mniej zwrotny. Duże wymiary płatowca pozwoliły projektantom na wydzielenie w środku kadłuba niewielkiej desantowej mieszczącej 8 żołnierzy. Trudno powiedzieć, czy wynikało to założeń doktryny wojennej czy też z decyzji by oprzeć nową maszynę na obszernej konstrukcji Mi-8. Według niektórych źródeł pewien wpływ na powstanie takiej konstrukcji mogła mieć straż graniczna KGB, która potrzebowała śmigłowca zdolnego do przewożenia żołnierzy, aby patrolować długą granicę z Chinami po konflikcie granicznym nad Ussuri (1969). Możliwe również, że taka koncepcja połączenia śmigłowca szturmowego z desantowym wynikała z dużego niedoboru śmigłowców transportowych w Armii Radzieckiej. W śmigłowcu zastosowano podwozie chowane w locie, a uzbrojenie podwieszono pod niewielkimi skrzydłami, które dodatkowo w szybkim locie poziomym tworzą siłę nośną odciążającą wirnik zwiększając siłę nośną o około 25%. Skrzydła te, o ujemnym wzniosie, przeszkadzają jednak w pionowym starcie i zwisie w powietrzu.
Od 1978 roku przystąpiono do produkcji seryjnej (zakłady lotnicze w Arszeniewie i Rostowie nad Donem). Pierwsze śmigłowce Mi-24 i Mi24A (Hind-A) miały kabinę załogi z pilotem i strzelcem siedzącym obok siebie osłoniętą zespołem płaskich szyb odpornych na trafienia z broni małokalibrowej. Mi-24A były używane przez ZSSR, Libię, Algierię, Afganistan i Wietnam. Kolejna wersja Mi-24D była w znacznym stopniu zmodernizowana. Zastosowano kabinę załogi w układzie tandem (pilot zajmował wyżej położoną kabinę). W śmigłowcach Mi-24D zastosowano "ciągnące" smigło ogonowe umieszczone po lewej stronie belki ogonowej (w Mi-24A po prawej stronie). Budowano także wersję szkolno-treningową oznaczoną Mi-24DU (bez działka). Śmigłowce Mi-24D były nieustannie modyfikowane (m.in. wyposażenie radiowe, środki obrony aktywnej, silniki TW3-117W). Rozwinięciem Mi-24D jest Mi-24W z unowocześnionym systemem uzbrojenia pokładowego. Wersja Mi-24P (Hind-E) uzbrojona jest w dwulufowe działko kalibru 30 mm. Wersja eksportowa (Mi-35) znajduje się w uzbrojeniu wielu państw afrykańskich, południowoamerykańskich i azjatyckich. W 1986 roku podczas likwidacji skutków awarii elektrowni atomowej w Czarnobylu pokazano wersję Mi-24RCh - śmigłowiec rozpoznania chemicznego.
Mi-24D jest śmigłowcem szturmowym zbudowanym w układzie jednowirnikowym ze śmigłem ogonowym i niewielkimi skrzydłami pomocniczymi. Wirnik nośny - pięciopłatowy konstrukcji metalowej. Śmigło ogonowe ciągnące, trzypłatowe o zmiennym skoku, o konstrukcji metalowo-kompozytowej (wypełniacz ulowy). Kadłub o konstrukcji całkowicie metalowej. W przedniej części mieści się kabina załogi, za kabiną przestrzeń ładunkowa. Kadłub chroniony jest integralnymi płytami pancernymi, które jednocześnie stanowią element układu nośnego oraz służą jako punkt podwieszenia uzbrojenia. W kabinie ładunkowej przewożona jest drużyna piechoty (8 osób), w kabinie zajmuje też miejsce trzeci członek załogi śmigłowca - mechanik pokładowy. Kabina ładunkowa może być przystosowana do przewozu rannych lub ładunków o masie do 1500 kg. Trójkołowe podporowe podwozie chowane jest w locie do wnęk kadłuba.
W skład wyposażenia radiowego i elektronicznego wchodzą: radio VHF i UHF, radiostacja R-863, oraz M-24 Karat, radiokompas ARK-15M, radiokompas ARK-U2 z odbiornikiem R-852, wysokościomierz radiowy RV-5, oprzyrządowanie do lotu na ślepo oraz system nawigacyjny ADF z mechanicznym wyświetlaczem mapy sterowanym dopplerem, wysięgnik z czujnikami powietrznymi w prawym górnym rogu kuloodpornej szyby dziobowej, poddziobowe zasobniki systemu elektrooptycznego (prawa burta) i systemu naprowadzania Raduga-F (lewa), urządzenie dopplerowskie DISS-15D, radiowysokościomierz RW-5, system IFF "swój/obcy" SRO-2 Chrom (wg. NATO), aparatura sygnalizująca pilotowi opromieniowanie śmigłowca wiązką radarową Sirena-3M po obu stronach przedniej części kadłuba oraz na krawędzi spływu dźwigara wirnika ogonowego. Ponadto informator głosowy RI-65 informujący członków załogi o najbardziej typowych zagrożeniach i awariach. Śmigłowce ostatnich serii Mi-24D oraz kolejne wersje mają wyloty silników dostosowane do zakładania osłon rozpraszających typu EWU.
Uzbrojenie ofensywne to zdalnie sterowany czterolufowy wkm JakB-12,7 klasy Gatling (1470 pocisków) kalibru 12,7 mm. Karabin zamontowany jest w ruchomym stanowisku USPU-24. Rozpiętość pola rażenia: 60 na boki, 20 w górę, 60 w dół; ruch kaemu sterowany z poddziobowego systemu obserwacyjnego KPS-53AV z celownikiem optycznym w przedniej kabinie. Uzbrojenie podwieszane to bomby o masie 50, 100 lub 250 kg umieszczane po jednej na każdej belce. Na wysięgnikach zewnętrznych można podwiesić dwie bomby 500 kilogramowe. Można też podwieszać niekierowane pociski rakietowe S-5 kalibru 57 mm wystrzeliwywane z czterech zasobników UV-32-57 posiadających 32 prowadnice. Można stosować też zasobniki B-SW-20 dla 20 rakiet S-8 kalibru 80 mm. Cele ruchome są zwalczane za pomocą pocisków rakietowych AT-3 "Sagger" (wcześniej AT-2 "Swatter", a w wersji Hind-E AT-6 "Spiral") umieszcznych na podwójnej wyrzutni szynowej 2P32M na zaczepach na końcówkach skrzydeł. Na zewnętrznych belkach można też zamocować zasobniki UPK-23-250 z dulufowymi działkami GSz-23Ł kalibru 23 mm albo zasobniki GUV, zawierające po jednym czterolufowy kaemie JakB-12.7 kalibru 12,7 mm (750 pocisków) i dwa czterolufowe karabiny maszynowe 9-A-622 kalibru 7,62 mm (1100 pocisków razem) albo wyrzutnię granatów 30 mm. Inne możliwe uzbrojenie pociski powietrze-powietrze R-60 (K-60; NATO AA-8 "Aphid") oraz niekierowane rakiety kaliber 160, 210 lub 240 mm. Możliwe jest również zamontowanie uzbrojenia w kabinie ładunkowej i prowadzenie ostrzału przez żołnierzy desantu.
Do wyposażenia obronnego można zaliczyć impulsowe urządzenie zakłócające ICRM (mikrofalowa lampa impulsowa Jspanka) w pojemniku nad przednim końcem masztu ogonowego oraz wyrzutniki pasków folii i flar.
Modyfikacje zastosowane w Mi-24W (Hind-E wg. NATO) to zwiększony poddziobowy zasobnik systemu naprowadzania pocisków po lewej stronie, z nieruchomym szperaczem (reflektorem) skierowanym do tyłu; opcjonalnie na zaczepach podskrzydłowych ; HUD pilota zastąpił dawny celownik optyczny PKW.
Śmigłowce Mi-24 (Mi-25, Mi-35) znajdują się na wyposażeniu lotnictwa Syrii, Jemenu Południowego, Indii, Wietnamu, Angoli, Etiopii, Libii, Mozambiku, Kuby, Peru, Nikaragui, Bułgarii,Czech, Słowacji, Niemiec, Węgier i Polski.
W realich OFP jest to najodporniejszy na ostrzał śmigłowiec - jego wytrzymałość wynosi 100 (dla porównania AH-1: 50, AH-64: 80).

Zdjęcia