include("ne.php"); ?> include("menu1.php"); ?> |
|
|
|
Dane techniczne
Długość: 11,25 m.
Średnica: 0,88 m.
Masa startowa: 5900 kg.
Zasięg: 80-180 (z głowicą jądrową); 80-280 km (z głowicą konwencjonalną).
Uchyb kolisty CEP: 930-1500 m (w zależności od zasięgu).
Głowica: 985 kg; typ HE (kruszące), chemiczna, ćwiczebna, taktyczna nuklearna.
Opis
SS1 Scud jest jednostopniowym, zasilanym paliwem ciekłym pociskiem
balistycznym krótkiego zasięgu (SRBM). Zaklasyfikowane przez Rosjan jako system
rakiet operacyjno-taktycznych Scudy wprowadzono na szczeblu armii i frontu w
brygadach złożonych z 3 transporterów-wyrzutni i 3 pojazdów z rakietami zaposowymi.
SS1 Scud został obecnie zastąpiony w tej roli przez SS21 Spider, jednak jest
jeszcze w służbie wielu krajów.
Pierwsze plany rakiety Scud zostały wykonane, przy wykorzystaniu niemieckiej
technologii rakiet V2 i przy współpracy niemieckich inżynierów i naukowców,
zaraz po zakończeniu drugiej wojny światowej przez Biuro projektów Koroljewa
(OKB1). SS1B Scud A określany przez Rosjan jako rakieta R11 (8K11) został
wprowadzony do służby w 1955 roku. Ulepszoną wersję określaną jako R17 (8K14)
(SS1C Scud B wg. NATO) wprowadzono do służby w 1962. Początkowo do transportu
używano podwozia czołgu IS3, lecz od 1965 roku zastąpiono je ośmiokołowym Transporterem-podnośnikiem-wyrzutnią
MAZ 543P (eng. Transporter-Erector-Launcher czyli TEL). Plan zastąpienia
rakiety nową SS23 Spider został zarzucony po podpisaniu przez ZSSR traktatu
o ograniczeniu rozwoju broni nuklearnej średniego zasięgu (Intermediate-range
Nuclear Forces agreement).
Istnieją doniesienia, że Rosjanie opracowali dwie dalsze wersje rakiety Scud
znane jako SS1D Scud C i SS1E Scud D. Zasięg rakiety Scud C został zwięksszony
do 550 km, kosztem pomniejszenia masy głowicy do 600 kg. Zwiększono również
celność i stabilność lotu. Projekt Scud D wiązał się z próbą ograniczenia tzw.
uchybu kolistego (Circular Error of Probability CEP) do 50 m, dzięki
użyciu cyfrowego odwzorowania terenu i umieszczeniu kamery TV z której przekazywany
obraz jest porównany z wprowadzoną mapą cyfrową. Testy prototypu przeprowadzono
w 1979 roku lecz z powodu trudności technicznych projekt został ukończony dopiero
w 1989 roku. Według niepotwierdzonych źródeł opracowany został piąty wariant
rakiety Scud o zasięgu 900 km lecz nie rozpoczęto jego produkcji. Wersja odpalana
z łodzi podwodnych określana jako R11FM (SS-N-1B Scud wg. NATO), została opracowana
w 1950 roku w wyniku wspólnego programu Biur projektanckich Koroljewa i Makejewa.
Próby naziemne rozpoczęły się w 1955 roku, a pierwsza próba wystrzelenia z pokładu
łodzi podwodnej miała miejsce we wrześniu 1955 roku. Ostatecznie w tę wersję
rakiety Scud o zasięgu 250 km zostały wyposażone w 1959 roku łodzie podwodne
klasy Golf (wg. NATO).
Pierwsza z rakiet SS1B Scud A (R11) była długa na 10.7 m, miała średnicę 0.88
m i masę startową wynoszącą 4,400 kg. Płynne, sprężone paliwo dawało rakiecie
zasięg wynoszący około 180 km o uchybie kolistym wynoszącym aż 3 kilometry.
Jako nosiciela i platformy startowej używano podwozia czołgu IS3. Rakieta posiadała
głowicę nuklearną o mocy 50 kT.
Rakieta Scud B (R17) była w znacznym stopniu ulepszona względem poprzedniczki.
Jej długość wynosiła 11.25, średnica również 0.88 m, a masa startowa 5,900 kg.
Dzięki użyciu innego paliwa (3130 kg) zasięg do 300 km i zmniejszono uchyb kolisty
do około 450 m. Rakieta nadal posiadała prosty inercyjny system naprowadzania
który kontrolował lot rakiety do momentu zużycia paliwa (ok. 60 sekund). Na
potrzeby rakiety Scud B opracowano wiele rodzajów głowic w tym nuklearną, chemiczną
i konwencjonalną burzącą (HE). Głowica ma długość 2.87 m i masie 985 kg, formuje
"nos" rakiety. Pierwsze wersje rakiety wyposażone były w głowicę atomową o mocy
50 kT. Później opracowane zostały inne wersje o mocy od 5 do 70 kT. Głowica
chemiczna zawiera ładunek wybuchowy, który eksplodując otwiera głowicę i pozwala
na uwolnienie 555 kg chemicznych środków bojowych które formują aerozolową chmurę.
Opracowano również liczne warianty konwencjonalnych głowic w tym odłamkowo-burzące,
paliwowo-powietrzne i kasetowe. klasyczna głowica odłamkowo-burząca zawiera
545 kg materiałów wybuchowych. Kasetowe głowice mogą zawierać około 100 pocisków
odłamkowych, przeciwpancernych, dymnych, zapalające albo min, każda o masie
5 kg. Pole rażenia amunicji kasetowej wynosi 160-250 metrów. Głowica kasetowa
może również zawierać 40 ładunków do niszczenia pasów startowych, o masie 12
kg każda.
Rakieta Scud B jest przenoszona na ośmiokołowym podwoziu MAZ 543P TEL (9P117M).
Rakieta zostaje podniesiona przez TEL (eng. Transporter-Erector-Launcher
czyli transporter-podnośnik-wyrzutnia) do pozycji pionowej przed startem. TEL
ma długość 13.36 m, szerokość 3.02 m i waży 37,400 kg z załadowaną rakietą.
TEL może przewozić trzech członków załogi, ale według niektórych źródeł do obsługi
potrzebne jest pięć osób. Pojazd ma wbudowane urządzenia diagnostyczne, można
za jego pomocą samodzielnie wycelować rakietę i odpalić jeśli to konieczne.
Zazwyczaj jednak wybór celu jest dokonywany z oddzielnego pojazdu dowodzenia.
MAZ 543 vehicle ma silnik diesela D12 o mocy 525 KM i oddzielny generator elektryczny
o mocy 10 kW do zasilania operacji związanych z rakietą. Dwie hydrauliczne pompy
napędzają podnosnik pozwalający ustawić rakietę w pozycji startowej, co zajmuje
około 4 minuty. TEL może zostać zmodyfikowany poprzez wymianę podnosnika i dachu
pojazdu aby mógł przenosić inne typy rakiet. Irak używał MAZ 543 do przenoszenia
większych rakiet typu Al-Hussein. Typowa sekwencja startowa rakiety Scud B zajmuje
około jednej godziny. Pojazd TEL ma zasięg 650 km bez tankowania i osiąga maksymalną
prędkość wynoszącą 55 km/h. Po odpaleniu rakiety TEL przemieszcza się na nową
pozycję by uniknąć kontrataku i jest załadowywany ponownie z przyczepy przewożącej
zapasową rakietę.
Według niepotwierdzonych danych rakieta Scud C ma takie same rozmiary jak typ
Scud B, ale jej zasięg został powiększony do 550 km poprzez zmniejszenie masy
głowicy do 600 kg i zmianę rodzaju paliwa. Masa rakiety Scud C wynosi około
6,500 kg. Głowica oddziela się od reszty rakiety po zużyciu paliwa, co zmniejsza
niestabilność rakiety podczas ponownego wejścia w niskie warstwy atmosfery i
w związku z tym poprawia celność.
Rakieta Scud D stanowiła ponoć próbę dalszego poprawienia celności rakiety do
wielkości około 50 m CEP, poprzez użycie cyfrowego odwzorowania terenu i umieszczeniu,
w zmodyfikowanej części głowicy, kamery TV z której przekazywany obraz jest
porównany z wprowadzoną mapą cyfrową. Głowica oddziela się od reszty rakiety
i jest stabilizowana przez wbudowany komputer kontrolujący lot, podobny do użytego
w rakiecie SS21 "Scarab". Odzielająca się głowica jest długa na 4 m i ma średnicę
około 0.65 m. Długość całej rakiety wzrosła do 12.29 m, a masa wynosi ponad
6,500 kg. Rakieta Scud D ma najprawdopodobniej taki sam 300 kilometrowy zasięg
jak Scud B.
Morska wersja rakiety Scud A, znana pod nazwą R11FM (SS-N-1B Scud wg. NATO),
ma długość 10.34 m, średnicę wynoszącą 0.88 m i masę startową 5,465 kg. Rakieta
bez paliwa waży 1,677 kg, głowica ma masę 985 kg, a pozostałe 2,805 kg stanowi
paliwo. Zasięg maksymalny wynosi 250 km.
Rakieta Scud A weszła do służby w roku 1955, a w 1962 została zastąpiona przez
SS1C Scud B Od 1965 roku, Scud B pojawił się w służbie wielu krajów Europy
i Bliskiego Wschodu. Rakiety Scud B zostały użyte przez Egypt w 1967 i 1973
roku przeciw Izraelowi, ale tylko niewielka ich liczba została wystrzelona.
Duża liczba (przekraczająca 600 sztuk), rakiet typu Scud i jej modyfikacji została
użyta przez obie strony podczas ośmioletniej wojny pomiędzy Irakiem i Iranem,
a ponad 2,000 sztuk zostało użytych przez Armię Radziecką w Afganistanie. Dwie
rakiety Scud B zostały wystrzelone przez Libię, która w odpowiedzi na amerykańskie
naloty w 1986 roku wystrzeliła je przeciwko włoskiej wyspie w południowej części
Morza Śródziemnego. Pewna liczba rakiet typu Scud została użyta podczas wojny
domowej w Jemenie w 1994. Według niepotwierdzonych źródeł liczne rakiety typu
Scud C zostały wystrzelone w Afganistanie pomiędzy 1989, a 1990 rokiem.
Ponad 700 wyrzutni rakiet Scud znajdowało się na uzbrojeniu państw byłego Paktu
Warszawskiego. Każda składała się z pojazdu-wyrzutni z rakietą i trzech rakiet
zapasowych. Obecnie jednak z powodu zmian jakie zaszły w Europie Środkowej trudno
jest ustalić co stało się z tą bronią. Przyjmuje się, że rakiety zostały wycofane
i zniszczone. Rakiety Scud B były eksportowane do Afganistanu, Azerbejdżanu,
Białorusi, Bulgarii, Czech, Egiptu, Gruzji, Węgier, Iranu, Iraku, Kazachstanu,
Koreii Północnej, Libji, Polski, Rumunii, Słowacji, Syrii, Zjednoczonych Emiratów
Arabskich, Ukrainy, Wietnamu i Jemenu. Niepotwierdzone raporty z 1995 i 1996
roku sugerują, że rakiety Scud B mogły zostać zakupione przez Armenię, Ekwador,
Pakistan, Peru i Demokratyczną Republikę Konga. Około 30 rakiet Scud B i cztery
TELe zostały zakupione przez USA w 1995, i zostały użyte jako cele do testów
przez koncern Lockheed Martin. We wszystkich przypadkach okazała się bardzo
użyteczną bronią przeciwko celom rozległym, jak np. miasta, a także jako wymierzona
przeciwko celom specjalnym jak np. centra dowodzenia. O ile wiadomo dotychczas
stosowano jedynie głowice kruszące (HE - high explosive).
Ocenia się że wiele tysięcy rakiet Scud zostało wyprodukowanych w Rosji (liczbę
tę ocenia się na 7000) i raporty wskazują na to że rakiety Scud B i ich modyfikacje
były produkowane w Egipcie, Iranie, Iraku i Korei Północnej.
Mimo iż media "ochrzciły" mianem Scudów, rakiety używane przez Irak podczas
wojny w 1991 roku, rakiety te były w większości typu Al-Hussein i Al-Abbas stanowiącego
iracką wersję rozwojową rakiety Scud B o masie głowic zredukowanej do odpowiednio
250 i 125 kg (dzięki temu zasięg został powiększony do odpowiednio 650 i 800
km). Szacuje się że podczas operacji "Desert Storm" Irak wystrzelił ponad 80
rakiet Scud i jej wariantów. Skuteczność tych ataków była jednak ograbiczona
dzięki użyciu przez Aliantów antyrakiet "Patriot" i zakrojonej na szeroką skalę
akcji szukania i niszczenia pojazdów nościeli.
Według niepotwierdzonych doniesień 32 rakiet typu Scud C i osiem TELów zostało
sprzedanych Armenii pomiędzy 1993, a 1996 rokiem. Morska wersja rakiety Scud
A SLBM (R11FM) weszła do służby na okrętach podwodnych klasy Golf w 1959 roku,
ale już w 1968 została wycofana ze służby i zastąpiona większymi systemami SS-N-4
SS-N-5. Najprawdopodobniej pojedyńczy okręt podwodny klasy Golf wraz z rakietami
Scud A został sprzedany ChRL w 1959 roku. Nie istnieją żadne wiarygodne dowody
na to że Rosja produkowała rakiety typu Scud C lub Scud D i że rakiety te zostały
kiedykolwiek wprowadzone do służby.
Zdjęcia
|
include("menu2.php"); ?> |
|
|