include("ne.php"); ?> include("menu1.php"); ?> |
|
|
|
Dane techniczne
Napęd: dwa silniki Tumanski R195 o mocy 4500 kG.
Długość: 15,53 m.
Rozpiętość skrzydeł: 14,36 m.
Wysokość: 4,8 m.
Powierzchnia nośna: 30,10 m2.
Masa własna: 9315 kg.
Masa startowa max: 17600 kg.
Masa uzbrojenia: 4400 kg.
Prędkość max (na poziomie morza): 975 km/h.
Długość rozbiegu: 750 m (z pokładu lotniskowca 175 m).
Prędkość wznoszenia: 72 m/s.
Pułap max: 7000 m (z pełnym uzbrojeniem 5000 m).
Zasięg normalny: 595 km.
Zasięg z dodatkowymi zbiornikami i pełnym uzbrojeniem: 750 km.
Opis
Pierwsze fotografie Su25 oraz inne informacje dotyczące tych samolotów
ujawniłow 1985 roku lotnictwo wojskowe Czechosłowacji, która zakupiła je od
Związku Radzieckiego. Su25 jest w dużym stopniu odpowiednikiem amerykańskiego
A10 Thunderbolt. Oba są konstrukcjami charakterystycznymi, wyróżniającymi się
znacznie spośród innych samolotów bojowych. Oba stanowią realizację tej samej
koncepcji - samolotu silnie opancerzonego i uzbrojonego przeznaczonego do zwalczania
pojedyńczych rozsianych na polu walki w obrębie i niewielkiej odległości od
strefy frontowej. Zadania te wykonywane są z reguły z małych wysokości przy
wzrokowej widzialności ziemi i celu i w związku z tym nie istnieje potrzeba
instalowania tak skomplikowanych i drogich urządzeń nawigacyjnych, stacji radiolokacyjnej
jak na samolotach myśliwsko-bombowych. Samoloty bezpośredniego wsparcia wojsk
lądowych jakimi są Su25 i A10 stosują swe uzbrojenie na ogół przy małych prędkościach
i na małych odległościach do celów i z tego powodu są uzbrojone w szybkostrzelne
działka do zwalczania lekko i średnio opancerzonych pojazdów oraz bomby i rakiety
niekierowane. Wymienione cechy są wspólne dla klasy samolotów której reprezentantami
są Su25 i A10 na tym jednak podobieństwa się kończą. Prawdę mówiąc Su25 bardziej
przypomina amerykański samolot eksperymentalny YA9 niż A10 z którym w "przegrał"
konkurs przed rozpoczęciem produkcji. Ich wspólne cechy to między innymi: dobra
widoczność z kabiny pilota, hamulce aerodynamiczne na końcach skrzydeł, stosunkowo
małe wymiary. Prawdopodobnie radzieccy konstruktorzy znacznie bardziej wzorowali
się YA9 niż A10 i co warto zauważyć Su25 został wprowadzony do produkcji w około
siedem lat później niż A10.
Pierwszy prototyp Su25, określany wtedy skrótem RAM3 został po raz pierwszy
zaobserwowany na głównym radzieckim poligonie lotniczym w Ramienskoje pod Moskwą
w 1977 roku. Nosił on numer taktyczny T58. Po przeprowadzeniu licznych prób
w latach 1980-81 wyprodukowano ok. 30 egzemplarzy przedseryjnych. Część z nich
w 1982 roku, już jako Su25 przebazowano do Afganistanu na lotnisko w pobliżu
Kabulu skąd dokonywały lotów bojowych, polegających najczęściej na niszczeniu
partyzanckich konwojów z zaopatrzeniem pochodzącym z Pakistanu. Działania te
stanowiły praktyczne bojowe testy próbnych jeszcze wówczas maszyn. Z początku
wypadły one bardzo pomyślnie, zwłaszcza że partyzanci nie dysponowali w tym
czasie przeciwlotniczymi rakietami Stinger i Blowpipe. W późniejszych
latach ze względu na wysoką skuteczność tych rakiet Su25 zmuszone zostały do
działania na średnich i dużych pułapach (zasięg rakiet Stinger wynosi
ok. 5 km) przez co celność oraz skuteczność ich uzbrojenia spadła bardzo znacznie
i wzrosły również straty. Wnioski wyciągnięte z działań w Afganistanie doprowadziły
do powstania zmodernizowanej wersji nazwanej Su39, którą wyposażono w większą
ilość środków defensywnych. Zgodnie z radziecką doktryną wojenną Su25 mają być
stosowane w strefie przyfrontowej rzędu 100-200 kilometrów w głębi terytorium
nieprzyjaciela (w strefie o największej koncentracji obrony przeciwlotniczej),
stanowiąc uzupełnienie śmigłowców szturmowych przeznaczonych do działań co najwyżej
kilkadziesiąt kilometrów w głębi ugrupowania przeciwnika oraz samolotów myśliwsko-bombowych
i bombowych, które mają zwalczać duże stacjonarne cele na większych odległościach.
Przy konstruowaniu Su25 położono nacisk na zwrotność (również przy małych prędkościach
lotu) i odporność na uszkodzenia - czynniki o kluczowym znaczeniu dla "przeżywalności"
na polu walki zdominowanym przez przeciwnika. Przypuszcza się że niskie obciążnie
powierzchni nośnych i niski profil skrzydła zapewniają dobrą zwrotność przy
prędkościach rzędu 0,7 Mach. W celu zmniejszenia prawdopodobieństwa uszkodzenia
silników jednym trafieniem są one oddzielone od siebie kadłubem. Su25 jest pierwszym
radzieckim dwusilnikowym samolotem bojowym, w którym ciąg wystarczający do kontynuowania
zadania bojowego może zapewnić jeden silnik. Większość paliwa zlokalizowana
jest w centralnej sekcji kadłuba, gdzie osłonięte jest z boków przez silniki
i wloty powietrza. Powierzchnia centralnego zbiornika paliwa jest stosunkowo
mała biorąc pod uwagę jego pojemność przez co łatwo może zostać pokryty substancją
uszczelniającą przestrzeliny. Opancerzenie zastosowano przy ochronie kabiny
i ważnych elementów konstrukcji (24 mm tytanu). Systemy kierowania samolotem
zostały zdublowane. Su25 jest lepiej niż A10 przystosowany do prowadzenia walk
powietrznych ze względu na możliwość przenoszenia rakiet powietrze-powietrze
małego zasięgu, co jest cześciowo spowodowane mniejszą siłą ognia pokładowego
dwulufowego działka kaliber 30 mm, wbudowanego na stałe. Nie pełni jednak ono
dokładnie takiej samej roli jak siedmiolufowe działko GAU8 w systemie Gatlinga
zamontowane na A10. Ma ono umożliwić zwalczanie umocnionych stanowisk ogniowych,
pojazdów nieopancerzonych, transporterów opancerzonych oraz bojowych wozów piechoty.
Napęd Su25 zapewniają dwa turboodrzutowe silnki Tumański R195 każdy o ciągu
maksymalnym 44,18 KN (4500 kG). Prawdopodobnie najbardziej niezwykłą cechą jest
możliwość zasilania praktycznie każdym rodzajem paliwa lotniczego, co okazało
się bardzo przydatne w Afganistanie. Podstawowe części zapasowe silnka przewożone
są standardowo w niewielkiej komorze ładunkowej samolotu. Oprócz zewnętrznych
zbiorników paliwa, dodatkowo na podwieszeniach zewnętrznych mogą być mocowane
dodatkowe dwa duże zbiorniki. W dziobowej części samolotu za charakterystycznym
"okienkiem" umieszczono laserowy dalmierz i wskaźnik celów Kylon PS
dla bomb i rakiet kierowanych oraz ciepłonamiernik. Su25 posiada bogate wyposażenie
ostrzegające o zagrożeniach (radar wczesnego ostrzegania SPO15 "Syrena-3"
i urządzenie zkłócające Gardeniya) oraz przeciwdziałanie radioelektrycznego
w tym wyrzutnie dipoli zakłócających i flar ASO2V - jest ono zainstalowane
głównie w tylnej części samolotu. Samolot jest wyposażony w zintegrowany system
nawigacji i celowania (celownik bombowy ASP17 BTs8 i kamera AKS750s zainstalowana
w części dziobowej, Taktyczny powietrzny system nawigacji RSBN, radiowysokościomierz
RV1S, system identyfikacji IFF typu SRO2 i inne). Odchylana na bok owiewka
kabiny zapewnia pilotowi dobrą widoczność do przodu i na boki, w razie katapultowania
jest ona odstrzeliwywana. Ważną cechą Su25 jako samolotu frontowego jest krótka
droga startu i lądowania ze względu na duży ciąg silników i dużą mechanizację
płaszczyzn nośnych. Niskociśnieniowe podwozie umożliwia również korzystanie
z odcinków dróg i utwardzanych pasów gruntowych. Wymagana długość drogi startowej
w tym przypadku wynosi 1000 metrów. Wszystkie podzespoły mogą być łatwo diagnozowane
i naprawiane w warunkach polowych.
Su25 jest silnie uzbrojony - może przenosić więcej uzbrojenia niż wcześniej
opracowany radziecki samolot szturmowy MIG27. Oprócz wbudowanego na stałe dwulufowego
działka AO17A kaliber 30 mm (z zapasem 250 nabojów) na ośmiu pylonach podskrzydłowych
może być podwieszane do 4400 kg uzbrojenia. Mogą to być 500-kilogramowe bomby
odłamkowo-burzące, rakiety naprowadzane laserem, wyrzutnie rakiet niekierowanych
o kalibrze od 57 mm do 330 mm (S5, S8, S24, S25), zasobniki SPPU22 z dwulufowym
działkiem kalibru 23 mm, rakiety powietrze-ziemia Kh23 (AS7 "Kerry"),
Kh25Ml (AS10 "Karen") i Kh29l (AS14 "Kedge"). Ponadto
na pylonach zewnętrznych (skrajnych) mogą być przenoszone samonaprowadzające
w podczerwieni rakiety klasy powietrze-powietrze krótkiego zasięgu R3S (AA2D
"Atoll") lub R60 (AA8 "Aphid").
Su25 produkowany jest przez Biuro konstruckyjne Suchoja w Moskwie oraz Nowosybirskie
Zakłady Lotnicze. Powstały wersje dwumiejscowe (Su25UB i szkolny Su25UT) oraz
dwumiejscowa wersja Su25UTG, wyposażoną w hak holowniczy, przeznaczona do bazowania
na pierwszym dużym radzieckim lotniskowcu atomowym "Kuzniecow" (wówczas
nosił jeszcze nazwę "Tibilisi"). Pierwszy próbny start i lądowanie
odbyła sie 1 listopada 1989 roku. Samoloty w tej wersji, będą miał możliwości
działania również w nocy, a zatem byłyby odpowiednikiem amerykanskiego szturmowego
samolotu pokładowego A6F.
Opracowana wersja eksportowa nie różniąca się praktycznie od wersji obecnie
podstawowej (Su25K) otrzymała oznaczenie Su28. W Tibiliskich Zakładach Lotniczych
w Gruzji opracowano z pomocą specjalistów z Izraela wersję Su25K Scorpion dostosowaną
do używania zachodnich systemów uzbrojenia i awioniki. Su25 dostarczane były
oprócz lotnictwa ZSSR i Czechosłowacji również dla Węgier. Obecnie są używane
przez lotnictwo: Sił powietrznych i sił powietrznych marynarki Federacji Rosyjskiej,
Angoli, Azerbejdżanu, Białorusi, Bułgarii, Republiki Czeskiej, Iranu, Kazachstanu,
Gruzji, Macedonii, Koreii Północnej, Peru, Republiki Słowacji, Turkmenistanu
i Ukrainy. Kilkadziesiąt egzemplarzy zakupił Irak tuż przed wojną w Zatoce w
1991 roku.
Podsumowując, można stwierdzić że Su25 i Su28 to samoloty względnie tanie w
produkcji i proste, o dużej odporności na uszkodzenia (również z tego ostatniego
powodu), o wprawdzie mniejszym udźwiegu niż ich amerykański odpowiednik, lecz
za to w odróżnieniu od niego dobrze przystosowane do prowadzenia walk powietrznych,
nie tylko ze względu na lepsze uzbrojenie (rakiety), lecz również ze względu
na większą prędkość lotu.
Zdjęcia
|
include("menu2.php"); ?> |
|
|